داروهای اورولوژی و مکانسیم اثر هر دارو

داروهای اورولوژی

داروهای متعددی در اورولوژی مورد استفاده قرار می گیرند (تخصص اورولوژی به درمان بیماری های دستگاه ادراری مردان و زنان و همچنین دستگاه تناسلی مردان می پردازد). داروهای اورولوژی بر اساس کاربرد و مکانیسم اثرشان دسته بندی می شوند. در مقاله اورولوژی چیست به طور مفصل به این مقوله پرداخته ایم و در اینجا قصد داریم داروهای رایج اورولوژی را معرفی کنیم.

رایج ترین و مهم ترین داروهای اورولوژی که توسط پزشک تجویز می شوند عبارتند از:
• مسدود کننده های آلفا Alpha-blockers: این داروهای اورولوژی با شل کردن عضلات کردن مثانه برای بهبود جریان ادرار عمل می کنند.
• مهار کننده آلفا 5 5-alpha inhibitors: این داروها با مسدود کردن تولید هورمون مردانه که با بزرگ شدن مثانه در ارتباط هستند، بزرگی پروستات را درمان می کنند.
• آنتی کولینرژیک ها Anticholinergics: این داروهای اورولوژی می توانند انقباضات مثانه را به حداقل برسانند و ظرفیت مثانه را برای افراد مبتلا به مثانه بیش فعال افزایش می دهند.
این داروها یا به تنهایی تجویز می شوند و یا با هم و به صورت ترکیبی تجویز می شوند تا درمان انجام شود. به عنوان مثال داروی Duodart یک مسدود کننده آلفا است که با یک مهار کننده آلفا 5 ترکیب می شود.

در ادامه با جزئیات بیشتری به معرفی و بررسی این داروهای اورولوژی می پردازیم.

مقاله مرتبط: تنگی واژن

داروهای اورولوژی: مسدود کننده های آلفا

مسدود کننده های آلفا یا آلفا بلاکرها آنتاگونیست های آلفا آدرنرژیک alpha-adrenergic antagonist نیز نامیده می شوند و برای درمان برخی از علائم هیپرپلازی خوش خیم پروستات benign prostatic hyperplasia یا BPH که بزرگ شدن غیر سرطانی غده پروستات است، تجویز می شوند.

این داروهای اورولوژی از انقباض برخی عضلات صاف و عروق خونی توسط هورمون نوراپی نفرین جلوگیری می کنند. با انجام این کار می توانند جریان ادرار را در مردان مبتلا به مشکلات پروستات بهبود بخشند.
داروهای مسدود کننده آلفا که در حال حاضر برای درمان علائم BPH تایید شده و تجویز می شوند، عبارتند از:

• Cardura or Cardura XL یا doxazosin
• Flomax یا tamsulosin
• Hydrin یا terazosin
• Uroxatral یا alfuzosin

برخی از آلفا بلاکرها با فرولاسیون های دارای اثر بخشی کوتاه مدت یا طولانی مدت موجود هستند. داروهای دارای اثر بخشی کوتاه مدت به سرعت عمل می کنند اما اثرات آنها نیز فقط چند ساعت طول می کشد. داروهای دارای اثربخشی طولانی مدت زمان بیشتری طول می کشد تا تاثیر خود را بگذارند، اما تاثیر آنها مدت زیادی نیز طول می کشد. پزشک با توجه به شرایط جسمی و شدت بیماری فرد داروهای مناسب را تجویز می کند.

داروهای اورولوژی نیز مانند سایر داروها ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند، برخی از مهم ترین عوارض جانبی داروهای مسدود کننده آلفا عبارتند از:
• سرگیجه
• سردرد
• افت فشار خون (وضعیتی که در زمان ایستادن فرد دچار افت فشار خون می شود)
• اختلال نعوظ
• کاهش انزال به دلیل انزال انزال پس رونده یا انزال برگشتی retrograde ejaculation (شرایطی است که مایع منی در زمان انزال به جای خروج از آلت تناسلی وارد مثانه می شود. )

مهار کننده های آلفا-5

مهار کننده های آلفا 5 که مهار کننده های آلفا 5 ردوکتاز 5-alpha reductase هم نامیده می شوند، برای درمان طولانی مدت BPH تجویز می شوند و ممکن است حدود 6 ماه اثر بخشی آنها طول بکشد. این داروها معمولا در ترکیب با آلفا بلاکرها برای بهبود جریان ادرار و تخلیه مثانه در مردان مبتلا به هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا همان BPH تجویز می شوند.

مهار کننده های آلفا 5 همان داروهای اورولوژی هستند که با جلوگیری از تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون dihydrotestosterone عمل می کنند. هورمون دی هیدروتستوسترون همان هورمونی است که باعث هیپرپلازی خوش خیم پروستات و طاسی مردانه می شود.

مهار کننده های آلفا 5 که در حال حاضر مورد تایید بوده و برای درمان BPH تجویز می شوند، عبارتند از:
• Avodart یا dutasteride
• Propecia یا Proscar (به ترتیب فیناستراید finasteride با دز کم و زیاد)
برخی از مهم ترین عوارض جانبی این داروهای اورولوژی شامل موارد زیر است:
• کاهش میل جنسی
• ناتوانی جنسی
• انزال برگشتی

مقاله مرتبط: زود انزالی

داروهای اورولوژی : آنتی کولینرژیک ها Anticholinergics

آنتی کولینرژیک ها داروهایی هستند که برای مردان و زنان برای کاهش علائم مثانه بیش فعال تجویز می شوند. مثانه بیش فعال شرایطی است که فرد حس می کند نیاز به دفع ادرار دارد، حتی ممکن است مثانه پر نباشد. این داروها مانع عملکرد استیل کولین acetylcholine می شوند، استیل کولین یک انتقال دهنده عصبی است که سیگنال هایی را به مغز ارسال می کند و باعث انقباض های غیر طبیعی مثانه می شود.

گاهی اوقات آنتی کولینرژیک ها با مسدود کننده های آلفا یا مهار کننده های آلفا ردوکتاز ترکیب می شوند و برای مبتلایان به BPH و مثانه بیش فعال تجویز می شوند.

در بین داروهای اورولوژی آنتی کولینرژیک هایی که در حال حاضر برای درمان مثانه بیش فعال تایید شده و تجویز می شوند، عبارتند از:
• Detrol یا tolterodine
• Enablex یا darifenacin
• Oxytrol یا Ditropan XL که oxybutynin نیز نامیده می شود
• Regurin و Sanctura
• Toviaz یا fesoterodine
• Vesicare یا solifenacin
• Sanctura یا trospium

آنتی کولینرژیک ها نیز مانند سایر داروهای اورولوژی ممکن است عوارضی به همراه داشته باشند، که مهم ترین عوارض جانبی این داروها عبارتند از:
• سرگیجه
• خشکی دهان
• یبوست
• تاری دید
• ضربان سریع قلب یا تاکی کاردی

این داروها همچنین باعث کند شدن جریان ادرار در مردان مبتلا به BPH می شوند. داروی تروسپیوم Trospium کمتر باعث سر گیجه می شود زیرا از سد خونی مغز عبور نمی کند.

سایر داروهای مورد استفاده در اورولوژی

همانطور که پیش از این هم ذکر شد، اورولوژیست ها بیماری های مربوط به سیستم ادراری در مردان و زنان را درمان می کنند. برخی از بیماری ها از جمله سرطان پروستات، عفونت های دستگاه ادرار (UTI)، اختلال نعوظ، هیپوگنادیسم hypogonadism (کاهش تولید تستوسترون) و بیماری پیرونی Peyronie’s disease (شرایطی که با نعوظ خمیده و دردناک همراه است) که با جراحی یا ترکیبی از جراحی و مصرف داروهای اورولوژی درمان می شوند.

داروی دترول Detrol

یکی از داروهای مورد استفاده در اورولوژی داروی دترول Detrol است چرا که نسبت به سایر داروهای اورولوژی اثربخشی طولانی تر و عوارض کمتری دارد. این دارو با نام تولترودین Tolterodine نیز شناخته می شود. دترول با شل کردن عضلات مثانه توانایی بیمار را برای کنترل ادرار بهبود می بخشد و به کاهش نشت ادرار، احساس نیاز فوری به دفع ادرار و تکرر ادرار کمک می کند. این دارو متعلق به دسته ای از داروهای اورولوژی است که به عنوان ضد اسپاسم نیز شناخته می شوند.

نحوه مصرف دترول

قبل از مصرف هر دارویی توصیه می شود ابتدا حتما اطلاعات دارو را با دقت مطالعه کنید و اگر سوالی داشتید از پزشک بپرسید. میزان مصرف دارو را پزشک طبق شرایط و شدت بیماری تعیین می کند، بنابراین میزان مصرف آن را خودسرانه کم یا زیاد نکنید. اگر داروی دیگری مصرف می کنید، قبل از شروع دترول حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا از بروز هر گونه تداخل دارویی پیشگیری کنید.

عوارض جانبی

در زمان مصرف دترول ممکن است دچار عوارض جانبی شوید، برخی از شایع ترین عوارض مربوط به این دارو به شرح زیر می باشند:
• خشکی دهان
• خشکی چشم
• سردرد
• یبوست
• ناراحتی یا درد معده
• سرگیجه
• خواب آلودگی
• خستگی یا تاری دید

این عوارض اغلب به خودی خود برطرف می شوند، اما اگر هر یک از این عوارض باقی ماند یا بدتر شد، فورا به پزشک مراجعه کنید.

برخی عوارض این دارو خیلی جدی و خطرناک هستند که در صورت مشاهده هر یک از این عوارض بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
• تغییرات بینایی
• درد شدید معده یا شکم
• مشکل در دفع ادرار
• علائم عفونت کلیه (مانند سوزش ادرار یا درد در زمان دفع ادرار، کمردرد، تب)
• ضربان سریع، نامنظم یا آهسته قلب
• سرگیجه شدید
• غش

واکنش آلرژیک خطرناک با مصرف داروی دترول به ندرت اتفاق می افتد، اما در صورت مشاهده این علائم فورا به پزشک مراجعه کنید (علائم بیان شده مربوط به واکنش آلرژیک در مقابل این دارو هستند):
• بثورات پوستی
• خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان و یا گلو)
• سرگیجه شدید
• مشکل در تنفس

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض تدرول نیستند، در صورت مشاهده هر گونه علائم پس از مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.
سایر داروهای اورولوژی نیز تحت نظر پزشک تجویز می شوند که برای دریافت نتیجه بهتر لازم است داروها را درست طبق دستور و به طور منظم مصرف کنید و از قطع مصرف ناگهانی و خودسرانه دارو جدا خودداری کنید.

اینستاگرام مداریا را دنبال کنید.