علت بی اختیاری ادرار در زنان و مردان
علت بی اختیاری ادرار
علت بی اختیاری ادرار هر چه که باشد، قابل درمان است.بی اختیاری ادرار ، به معنای عدم توانایی کنترل مثانه ، یک مشکل شایع و آزار دهنده است. شدت آن از اغلب از نشت ادرار در زمان سرفه و عطسه تا نیاز فوری و ناگهانی به دفع ادرار متفاوت است.
گرچه احتمال بروز بی اختیاری ادرار با افزایش سن بیشتر می شود، اما نباید به عنوان یک مشکل اجتناب ناپذیر در نظر گرفته شود. اگر بی اختیاری ادرار بر روی فعالیت های روزانه تان تاثیر گذاشته است، حتما با پزشک مشورت کنید. خبر برای اکثر افراد تغییر در سبک زندگی و تغییر در رژیم غذایی یا مراقبت های پزشکی می توانند به بهبود علائم بی اختیاری ادرار کمک کنند.
علت بی اختیاری ادرار چیست؟
بی اختیاری ادرار در خانم ها شایع تر است اما آقایان هم به این عارضه دچار می شوند. دلایل بی اختیاری ادرار در خانم ها و آقایان متفاوت است که در ادامه به مهم ترین دلایل بی اختیاری ادرار در مردان و زنان اشاره می کنیم.
مقاله مرتبط : بی اختیاری ادرار مردان
علت بی اختیاری ادرار در زنان
خانم ها دو برابر مردان به بی اختیاری ادرار دچار می شوند، علت بی اختیاری ادرار در خانم ها بیشتر مربوط می شود به تغییرات طبیعی که در بدن خانم ها اتفاق می افتد، این تغییرات عبارتند از بارداری، زایمان و یائسگی که همگی بر روی مثانه، مجرای ادرار و سایر اندام های حمایت کننده کف لگن تاثیر می گذارند.
بی اختیاری ادرار در هر سنی ممکن است در خانم ها مشاهده شود، اما در سنین بالاتر و در خانم ها مسن بیشتر مشاهده می شود. علت در سنین بالا در خانم ها به دلیل تغییرات هورمونی دوره یائسگی بروز می کند. در سنین بالا از هر 10 خانم، 4 نفر (یعنی حدود 65 درصد) به بی اختیاری ادرار دچار می شوند.
بارداری، زایمان و یائسگی بر روی دستگاه ادراری و عضلات مربوط به آن تاثیر می گذارد. ماهیچه های کف لگن که از مثانه، مجاری ادرار و رحم و روده محافظت می کنند، پس از بارداری، زایمان و یائسگی ضعیف شده و یا آسیب می بینند. وقتی ماهیچه های محافظت کننده دستگاه ادراری ضعیف شوند، ماهیچه های دستگاه ادراری باید برای نگه داشتن ادرار بیشتر کار کنند تا جلوی نشت ادرار را بگیرند. این فشار اضافه به مثانه و مجرای ادرار منجر به بی اختیاری ادرار یا نشت ادرار می شود.
علت بی اختیاری ادرار در خانم ها به شکل و طراحی سیستم آن نیز مربوط می شود، مجرای ادرار در خانم ها کوتاهتر از مجرای ادرار در مردان است. بنابراین هر گونه ضعف و آسیب به مجرای ادرار در خانم ها باعث بی اختیاری ادرار می شود، چرا که عضلات کمتری وجود دارد که می توانند جلوی نشت ادرار را بگیرند.
در دوران بارداری نیز از هر 10 خانم 4 نفر به بی اختیاری ادرار دچار می شوند. علت بی اختیاری ادرار در دوران بارداری فشار نوزاد به مثانه و مجرای ادرار است. در این دوره با رشد نوزاد، فشار به مثانه، مجاری ادرار و عضلات کف لگن بیشتر می شود. به مرور زمان این فشار عضلات کف لگن را ضعیف کرده و منجر به بی اختیاری ادرار می شود.
در اکثر موارد پس از زایمان و بهبود عضلات کف لگن، بی اختیاری ادرار مربوط به بارداری به مرور بهبود پیدا می کند. اگر پس از گذشت 6 هفته از زایمان همچنان دچار بی اختیاری ادرار هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
علاوه بر بارداری، زایمان هم می تواند علت بی اختیاری ادرار باشد، به ویژه زایمان طبیعی. زایمان عضلات کف لگن را ضعیف کرده و به عضلات و عصب های کنترل کننده مثانه آسیب می زند. آسیب های ناشی از زایمان پس از گذشت مدتی که عضلات زمان برای بهبود و ترمیم دارند، برطرف می شوند و به مرور بی اختیاری ناشی از این آسیب ها بهبود پیدا می کند. اگر 6 هفته پس از زایمان همچنان به بی اختیاری ادرار دچار هستید، به پزشک مراجعه کنید.
علت بی اختیاری ادرار در سنین بالا در خانم ها یائسگی است، در برخی خانم ها پس از توقف پریودها دچار بی اختیاری ادرار می شوند. محققان معتقدند کاهش سطح هورمون استروژن پس از یائسگی باعث ضعیف شدن مجرای ادرار می شود. مجرای ادرار به نگه داشتن ادرار در داخل مثانه کمک می کند.
علاوه بر یائسگی، افزایش سن به خودی خود باعث ضعیف شدن همه عضلات بدن، از جمله عضلات مثانه و مجرای ادرار می شود. به این ترتیب افزایش سن می تواند علت بی اختیاری ادرار در زنان و همچنین مردان باشد.
عوامل دیگری که علت بی اختیاری ادرار در خانم ها محسوب می شوند، به شرح زیر می باشند:
- چاقی و اضافه وزن: اضافه وزن به مثانه فشار وارد می کند که به مرور باعث ضعیف شدن عضلات این ناحیه می شود. یک مثانه ضعیف نمی تواند ادرار به درستی در خود نگه دارد.
- یبوست: مشکل در کنترل مثانه در افراد مبتلا به یبوست مزمن شایع است. زور زدن در هنگام دفع مدفوع به دلیل ابتلا به یبوست به مثانه و عضلات کف لگن فشار وارد می کند. این امر ماهیچه ها را ضعیف کرده و منجر به بی اختیاری ادرار یا نشت ادرار می شود.
- آسیب عصبی: بر اثر آسیب های عصبی سیگنال هایی در زمان اشتباه به مثانه ارسال می شود و یا اینکه این سیگنال اصلا ارسال نمی شود. زایمان و بیماری های مانند دیابت و ام اس منجر به آسیب عصبی در مثانه، مجاری ادرار و عضلات کف لگن می شود. در نتیجه آسیب عصبی به عنوان علت بی اختیاری ادرار در نظر گرفته می شود.
- جراحی: هر گونه جراحی که بر روی اندام های تناسلی خانم ها انجام می شود، مانند هیسترکتومی، به ماهیچه های کف لگن آسیب رساند و علت بی اختیاری ادرار محسوب می شود.
گاهی بی اختیاری ادرار موقت است و پس از مدت کوتاهی بهبود پیدا می کند. علت بی اختیاری ادرار موقت یکی از عوامل زیر می تواند باشد:
- مصرف برخی داروها: بی اختیاری ادرار می تواند عارضه جانبی برخی داروهای دیورتیک (ادرار آور) باشد، به عنوان مثال قرص هایی که برای درمان نارسایی قلبی، سیروز کبدی، فشار خون بالا و برخی بیماری های کلیوی مصرف می شوند، در برخی افراد علت بی اختیاری ادرار می باشند. در این موارد پس از قطع مصرف دارو، بی اختیاری ادرار نیز درمان می شود.
- کافئین: نوشیدن های حاوی کافئین باعث پر شدن سریع مثانه شده که می تواند علت بی اختیاری ادرار باشد. بررسی ها نشان داده اند خانم هایی که در طول روز بیش از دو فنجان نوشیدنی حاوی کافئین می نوشند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به بی اختیاری ادرار هستند. محدود کردن میزان کافئین مصرفی به بهبود بی اختیاری ادرار کمک می کند زیرا فشار کمتری به مثانه وارد می شود.
- عفونت مجاری ادرار و مثانه نیز علت بی اختیاری ادرار کوتاه مدت محسوب می شوند که پس از درمان عفونت بی اختیاری ادرار نیز درمان می شود.
علت بی اختیاری ادرار در مردان
افزایش سن هم در مردان و هم در زنان علت بی اختیاری ادرار محسوب می شود، اما همیشه علت بی اختیاری ادرار در مردان و زنان یکسان نیست. در ادامه به مهم ترین دلایل بی اختیاری ادرار در مردان اشاره می کنیم:
- سرفه مزمن
- یبوست مزمن
- چاقی
- عفونت مثانه و مجاری ادرار
- انسداد مجاری ادرار
- ضعف عضلات کف لگن و عضلات مثانه
- از دست دادن قدرت اسفنکتر
- آسیب های عصبی
- التهاب پروستات
- سرطان پروستات
- اختلالات عصبی که منجر به اختلال در سیگنال های کنترل مثانه می شوند
برخی عوامل در سبک زندگی مردان علت بی اختیاری ادرار هستند که عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- نوشیدن مشروبات الکلی
- عدم تحرک
مقاله مرتبط : انواع بی اختیاری ادرار
علت بی اختیاری ادرار در خواب
شب ادراری در دوران کودکی امری طبیعی است و حدود یک چهارم کودکان دچار شب ادراری هستند که اغلب با رشد کودک و بزرگ شدن مثانه وی این مشکل برطرف می شود. 1 تا 2 درصد بزرگسالان نیز دچار بی اختیاری ادرار می شوند که در ادامه به مهم ترین علل بی اختیاری ادرار در شب اشاره می کنیم.
اختلالات هورمونی
هورمون آنتی دیورتیک ADH به کلیه ها سیگنال ارسال می کند تا تولید ادارار را کاهش دهند. بدن در هنگام شب میزان بیشتری از این هورمون تولید می کند تا شما را برای خواب آماده کند، این امر باعث می شود در هنگام خواب نیاز کمتری به دستشویی رفتن داشته باشید. در برخی افراد هورمون ADH به اندازه تولید نمی شود و یا بدن به خوبی به آن پاسخ نمی دهد و این مسئله علت بی اختیاری ادرار فرد در هنگام خواب است.
کوچک بودن مثانه
مثانه کوچک در واقع از نظر اندازه کوچکتر از مثانه های دیگر نیست، بلکه با مقدار کمتری ادرار فرد احساس پری می کند و به گونه ای عمل می کند که گویی کوچکتر است. در نتیجه فرد نیاز مداوم به دفع ادرار دارد، از جمله شب ها که این می تواند علت بی اختیاری ادرار در شب باشد.
عضلات بیش فعال
عضلات دترسور Detrusor عضلات مثانه هستند که در هنگام پر شدن مثانه شل شده و در زمان تخلیه آن منقبض می شوند. اگر این عضلات در زمان اشتباه منقبض شوند، فرد نمی تواند ادرار خود را کنترل کند و علت بی اختیاری ادرار محسوب می شود. انقباضات عضلانی مثانه ممکن است ناشی از سیگنال های عصبی غیر طبیعی بین مغز و مثانه باشند و یا تحریک کننده هایی مانند الکل، کافئین و یا داروها منجر به آن شوند.
سرطان
تومورهای سرطانی در مثانه و پروستات می تواند علت بی اختیاری ادرار باشند چرا که می تواند مجاری ادرار را مسدود کنند و منجر به ناتوانی فرد در کنترل ادرار در هنگام شب می شوند.
دیابت
دیابت یا قند خون کنترل نشده می تواند دفع ادرار را تغییر دهد. زمانی که قند خون افزایش پیدا می کند، کلیه ها تلاش می کنند سطح قند را کنترل کنند و در نتیجه مقدار ادرار افزایش پیدا می کند. این مسئله منجر به شب ادراری، ادرار بیش از حد یا تکرر ادرار می شود.
سایر عواملی که باعث بی اختیاری ادرار در شب می شوند عبارتند از:
• آپنه خواب
• مصرف داروهای خاص
• سنگ مثانه
• سنگ کلیه
• اختلالات عصبی ناشی از بیماری هایی مانند ام اس، تشنج، بیماری پارکینسون
• ژنتیک
• عفونت مجاری ادرار
لینکدین مداریا را دنبال کنید.
