افتادگی پلک ( علت ، پیشگیری و درمان )

افتادگی پلک

افتادگی پلک یا پتوز ptosis به حالتی گفته می شود که پلک بالا به سمت پایین افتادگی پیدا می کند. پزشکان می توانند افتادگی پلک را درمان کنند که البته به علت آن هم بستگی دارد. عواملی که باعث افتادگی پلک می شوند، عبارتند از ژنتیک و آسیب دیدن چشم؛ احتمال افتادگی با افزایش سن بیشتر می شود.

افتادگی پلک اگر بر روی بینایی تاثیر نگذارد، به درمان نیاز ندارد اما در برخی موارد پلکی که دچار افتادگی شده روی مردمک را می پوشاند و باعث کاهش بینایی فرد می شود. این عارضه ممکن است از همان ابتدای تولد وجود داشته باشد، اما عوامل مختلفی نیز می توانند در طول زندگی منجر به پتوز شوند، این عوامل عبارتند از:

• آسیب یا کشیدگی عضلات یا رباط های پلک
• آسیب به عصب کنترل کننده پلک
• افزایش سن
• عارضه ناشی از جراحی چشم
• عارضه ناشی از تزریق بوتاکس
افتادگی در بیشتر موارد منجر به بروز مشکل و بیماری نمی شود و به راحتی قابل کنترل است.

مقاله مرتبط: بلفاروپلاستی

علت افتادگی پلک

پتوز مادر زادی از بدو تولد وجود دارد و اغلب دلایل ژنتیکی دارد و یک یا هر دو پلک را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه مادر زادی گاهی ممکن است بینایی را مختل کند و باعث آمبلیوپی amblyopia شود که به عنوان تنبلی چشم شناخته می شود و در کودکان بیشتر مشاهده می شود. در پژوهشی که در سال 2013 روی 107 کودک دارای افتادگی پلک انجام شد، محققان دریافتند که از هر 7 کودک شرکت کننده در انی تحقیق، یک کودک دچار تنبلی چشم است.

برخی افراد به طور مادر زادی دچار این عارضه نیستند، بلکه در مراحل بعدی زندگی خود دچار این عارضه می شوند. مهم ترین علت آن کشش یا پارگی تصادفی عضلات بالابرنده levator aponeurosis است، این عضله غلاف تاندون مانندی است که به پلک اجازه حرکت می دهد.

این آسیب ممکن است ناشی از یکی از عوامل زیر باشد:
• مالش بیش از حد چشم
• استفاده از لنزهای تماسی سفت و سخت
• جراحی چشم
چشم ها و پلک ها ظریف هستند و عوامل زیادی می توانند منجر به افتادگی چشم شوند، از جمله:
• تومور، کیست یا تورم روی پلک
• سندروم هورنر
• مشکلات عضلانی
• وارد شدن آسیب عصبی به عضلات چشم
• مشکلات عصبی
• ضربه به چشم
• تزریق بوتاکس
عوامل تشدید کننده
مهم ترین عوامل تشدید کننده بروز پتوز عبارتند از:
• افزایش سن
• لنزهای تماسی
• مالش بیش از حد چشم
• جراحی چشم
• سندروم هورنر
• میاستنی گراویس myasthenia gravis (یک بیماری خود ایمنی مزمن است که برقراری ارتباط بی اعصاب و ماهیچه ها را مختل می کند).

گاهی افتادگی پلک اکتسابی می تواند نشانه وجود یک بیماری زمینه ای باشد، به ویژه اگر هر دو پلک را تحت تاثیر قرار داده است. اگر فقط یکی از پلک های شما دچار افتادگی شده، ممکن است در نتیجه آسیب عصبی یا گل مژه باشد و اغلب موقتی است. لیزیک معمولی و عمل آب مروارید نیز گاهی منجر به بروز افتادگی پلک شده که در نتیجه کشش عضله یا تاندون بروز می کند.
در برخی موارد افتادگی پلک در نتیجه بیماری های جدی تری، مانند سکته مغزی، تومور مغزی و یا سرطان اعصاب و یا ماهیچه ها بروز می کند.

پیشگیری

پیشگیری از افتادگی پلک کار بسیار دشواری است، به خصوص اگر مادرزادی باشد. علاوه بر این ، عارضه افتادگی اکتسابی ممکن است دلایلی داشته باشد که قابل پیشگیری نیستند. نمونه ای از پتوز اکتسابی زمانی است که افزایش سن باعث پیری طبیع ماهیچه ها و ضعیف شدن آنها می شود.

دیگر عوامل مانند وارد شدن ضربه به چشم، جراحی یا ایحاد آسیب عضلانی و عصبی که پیشگیری از همه آنها دشوار است. بررسی ها نشان داده اند ارتباطی هیچ بین سبک زندگی، از جمله سیگار کشیدن، مصرف الکل یا شاخص توده بدنی BMI و افتادگی پلک وجود ندارد؛ با این حال اجتناب از استفاده از لنزهای تماسی و مالیدن بیش از حد چشم می تواند خطر ابتلا به افتادگی پلک را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

همچنین بررسی ها نشان داده اند که تزریق بوتاکس توسط فرد غیر متخصص و بی تجربه اغلب منجر به افتادگی  می شود. بنابراین اگر برای رفع خطوط بین ابروها بوتاکس تزریق می کنید، یک متخصص با تجربه را انتخاب کنید تا از بروز هر گونه مشکل از جمله پتوز پیشگیری کنید.

نشانه های افتادگی پلک

یکی از مهم ترین نشانه های افتادگی پلک، وجود پلک های افتاده است. این افتادگی در بسیاری موارد غیر قابل تشخیص است و باعث درد نمی شود. در موارد دیگر به دلیل تاثیر منفی که این مشکل بر ظاهر فرد دارد، وی ممکن است دچار مشکلات روحی و عدم اعتماد به نفس شود.

گاهی پلک افتاده به اندازه ای چشم را می پوشاند که ممکن است بینایی فرد را مختل سازد و این مشکل در هنگام مطالعه کردن یا نگاه کردن به بالا بدتر می شود. همچنین فرد برای جبران مشکل به وجود آمده در بینایی ابروهای خود را به طور مداوم بالا می دهد که باعث خستگی عضلات صورت خواهد شد.

مقاله مرتبط:  شالازیون

درمان افتادگی پلک

در صورتی که افتادگی پلک مادر زادی نباشد، ابتدا لازم است پزشک علت بروز را تشخیص دهد، برای تشخیص پزشک معایناتی انجام داده و سوابق پزشکی فرد و مدت زمان افتادگی را بررسی می کند، پس از آزمایشاتی برای تعیین علت افتادگی انجام خواهد داد. یکی از آزمایشاتی که پزشک انجام می دهد آزمایش تنسیلون Tensilon test است که برای تشخیص بیماری میاستنی گراویس انجام می شود.

درمان پتوز به علت و شدت آن بستگی دارد. افتادگی پلک به ندرت باعث ناراحتی و یا بروز سایر مشکلات سلامتی می شود، بنابراین اغلب نیازی به درمان نیست. درمان انجام شده با هدف زیبایی و بهبود ظاهر چشم ها و یا رفع اختلالات بینایی انجام می شود. اگر افتادگی به وجود آمده در نتیجه افزایش سن باشد و یا یک مشکل مادر زادی باشد، شرایط خطرناکی نبوده و نیازی به درمان ندارد و درمان تنها با هدف زیبایی انجام می شود.

یکی دیگر از گزینه های درمانی استفاده از عینک های پتوز است که اغلب برای افتادگی های موقت مورد استفاده قرار می گیرند. اگر کزینه مناسبی برای جراحی نباشید، استفاده از این عینک ها به شما توصیه می شود. پزشک ممکن است جراحی پلک را توصیه کند. در این روش پلک افتاده برداشته می شود و یا عضله بالا رونده سفت می شود. این جراحی که بلفاروپلاستی نامیده می شود، یک روش بی خطر است اما در برخی موارد ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. یکی از عوارض احتمالی بالا کشسدن بیش از حد پلک است که نیاز به جراحی مجدد است.

عمل دیگری که برای درمان این عارضه انجام می شود عمل اسلینگ sling است که در آن از عضلات پیشانی برای بالا بردن پلک ها استفاده می شود. افتادگی پلک ناشی از تزریق بوتاکس اغلب طی 3 تا 4 هفته برطرف می شود، گاهی بری رفع این مشکل پزشک قطره های چشمی تجویز خواهد کرد.

 افتادگی پلک تاثیری بر سلامت جسمی ندارد، مگر اینکه یک بیماری یا شرایط زمینه ای دیگری منجر به بروز آن شود، بنابراین در صورت بروز افتادگی پلک حتما با پزشک مشورت کنید. این عارضه ممکن است بینایی را مختل کند و یا بر روی زیبایی ظاهر تاثیر بگذارد. در این شرایط جراحی بلفاروپلاستی انجام می شود.

فیسبوک مداریا را دنبال کنید.