پلاسمای سرد چیست و چه کاربردهایی دارد

 آشنایی با پلاسمای سرد

پلاسما به عنوان حالت چهارم ماده شناخته می شود. در واقع پلاسما برحسب دمایی که دارد به دو دسته پلاسما سرد و پلاسما گرم تقسیم بندی می شود. اما حالت چهارم ماده یعنی چه؟

زمانی که دما افزایش پیدا می کند، انرژی مولکول ها نیز افزایش یافته و حالت ماده تغییر می یابد. انرژی بالای مولکول ها منجر به جداسازی اتم های گازی و در نهایت آزادسازی ذرات باردار، الکترون ها و یون های باردار مثبت می گردد.

به ناحیه ای که دارای الکترون ها و یون های مثبت در حالت تعادل است، پلاسما گفته می شود. اما پلاسما شامل ذرات باردار (الکترون ها – یون ها)،اتم ها و مولکول های برانگیخته، رادیکال های آزاد، اتم های فعال و فوتون های UV است که وجود تمام آنها در فضای پلاسما، توانسته اند خواص متفاوت و منحصر به فردی را برای آن ایجاد کنند.

در این مطلب یک تعریف کلی از پلاسما سرد و کاربردهای آن ارائه می دهیم. اگر به اطلاعات بیشتری در مورد پلاسما نیاز دارید، حتما این مطلب را تا انتها مطالعه کنید. پلاسمای سرد در فشار اتمسفر و در دمای کمتر از 40 درجه سانتیگراد تولید می شود و در سال های اخیر به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است.

در واقع در پلاسمای سرد دمای اجزای تشکیل دهنده با یکدیگر متفاوت است، الکترون ها در دمای بالاتر (بیش از 10000 کلوین) و اتم های خنثی دارای دمای اتاق هستند.

مقاله مرتبط:  لیزر ژولیت

کاربردهای پلاسمای سرد

پلاسمای سرد در داندانپزشکی، پوست و استریل کردن تجهیزات پزشکی به کار گرفته می شود. در علم مواد از پلاسمای سرد برای اصلاح سطوح (تولید تراشه های کامپیوتری) استفاده می شود. در صنایع غذایی نیز در فرایند تولید مواد غذایی و همچنین بسته بندی و در علوم محیطی در تصفیه هوا و آب و بسیاری موارد دیگر به کار گرفته می شود.

کاربردهای پلاسمای سرد در پزشکی و زیبایی نیز به شرح زیر می باشند:
• انعقاد خون
• ترمیم انواع زخم
• رفع جوش های فعال
• افزایش نفوذ پذیری پوست
• درمان قارچ های پوستی
• رفع سلول های سرطانی

در پزشکی زیبایی در صورتی که فرد حساسیت غیر عادی به سرما داشته باشد، نمی توان از پلاسمای سرد برای وی استفاده کرد.

به دلیل ظرفیت گرمایی پایین پلاسما سرد، کاربردهای متنوع آن و از همه مهم تر هزینه تولید پایین و بازدهی بالا، پلاسما سرد در پزشکی و صنعت مورد استقبال بسیار قرار گرفته است.

جوانسازی با پلاسمای سرد

پلاسمای سرد یک روش نوظهور و Non-ablative برای جوانسازی پوست است، جوانسازی با پلاسمای سرد به شکل غیر تهاجمی و بدون درد انجام می شود. در این روش علاوه بر اینکه ریسک بروز عارضه جانبی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می کند، دوره نقاهت نیز بسیار کوتاه است.

در روش جوانسازی با پلاسما از انرژی کنترل شده حاوی پلاسما برای درمان مناطق مورد نظر استفاده می شود، بدون اینکه آسیبی به پوست وارد شود. در زمان استفاده از پلاسما، انرژی تولید شده یا گاز یونیزه فعال شده، به شکل پالس های کوچک به لایه درم dermis در پوست ساطع می گردد و باعث تحریک و رشد کلاژن می شود که این واکنش ترمیم زخم ها و جوانسازی پوست را در پی دارد.

پلاسمای سرد به بهبود موارد زیر کمک می کند:
• بهبود چین و چروک های ریز پوستی
• اسکارهای آکنه
• ترک های پوستی
• کاهش حجم صورت
• تغییر رنگ پوست و لکه های پیری

در استفاده از پلاسمای سرد، ریزش یا لایه برداری فوری پوست رخ نمی دهد بلکه محل درمان 4 الی 7 روز پس از اتمام درمان شروع به پوسته پوسته شدن می کند. در این مدت خارجی ترین لایه پوست مانند بانداژی برتی پوست تحت درمان زیرین عمل می کند. زمانی که لایه آسیب دیده خارجی لایه برداری می شود، لایه جدید پوست نمایان می شود.

تولید کلاژن برای چند ماه ادامه می یابد و باعث می شود پوست حجیم تر و جوان تر از قبل به نظر برسد. قبل از شروع درمان بر روی ناحیه تحت درمان از بی حسی موضعی استفاده شود.

در زمان درمان هندپیس بر روی ناحیه تحت درمان قرار گرفته و ناهمواریهای پوست، خطوط ریز و چین و چروک ها و لکه های پیری هدف قرار می گیرند. بیمار در طول درمان مقداری گرما را روی پوست خود احساس می کند. بسته به نیاز درمان و ناحیه تحت درمان، هر جلسه جوانسازی با پلاسمای سرد ممکن است تا 60 دقیقه طول بکشد.

نتیجه درمان با پلکسر بلافاصله پس ازدرمان و سوبلیمیت شدن بافت مشاهده می شود، اما نتایج نهایی با بهبود مستمر بین 3 تا 6 ماه پس از درمان قابل مشاهده خواهند بود. با تولید مداوم کلاژن در ناحیه تحت درمان، بافت پوست نیز به طور مداوم بهبود پیدا می کند و در نهایت پوست ظاهری جوانتر خواهد داشت.

پلاسمای سرد برای جوانسازی و بهبود علائم آفتاب سوختگی و پیری روی پوست در بخش های مختلف بدن مناسب است، از جمله:
• صورت و گردن
• قفسه سینه و دکلته
• بازوها و دست ها

مقاله مرتبط:  لیزر دیالکس

مزیت های درمان با پلاسمای سرد

این روش درمانی علاوه بر اینکه به صورت غیر تهاجمی و بدون درد انجام می شود، مزیت های دیگری نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

• پلاسما سرد به کاهش باکتری های سطح پوست و میکروب های مضر کمک می کند.
• پاکسازی پوست، آکنه های پوستی همراه با التهاب، درماتیت آلرژیک allergic dermatitis و اگزما را به شکل موثر درمان می کند.
• پوست تحریک شده را التیام بخشید و به بهبود پوست حساس کمک می کند.
• جذب مواد حیاتی برای مراقبت از پوست را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. تکنولوژی پلاسما سلول های اپیدرم پوست را بلافاصله و با مقادیر زیاد انرژی فعال می کند که خاصیت آب دوستی پوست hydrophilicity و همچنین جذب مواد فعال را در پوست افزایش می دهد.
• منافذ پوستی و بافت پوست را اصلاح می کند.
• یون های فعال نیتروژن و اکسیژن می ‌توانند به راحتی از منافذ پوست عبور کرده و وارد لایه‌ های عمیق‌ تر پوست شوند و بازسازی فیبروبلاست‌ ها را کاتالیز کنند. این امر تولید کلاژن، الاسین و اسید هیالورونیک را تحریک کرده و به کاهش چین و چروک های ناشی از نور خورشید و افزایش سن کمک می کند. علاوه بر این تکنولوژی پلاسما سرد گردش سلولی cell turnover (جایگزینی سلول های مرده به جای سلول های جدید) را افزایش داده و خاصیت ارتجاعی پوست را تقویت می کند و همچنین لکه های پوستی را بهبود می بخشد.
• تولید کلاژن تا یک سال پس از درمان ادامه دارد.
عوارض استفاده از پلاسمای سرد
از آنجایی که پلاسمای سرد انرژی زیادی را به شکل کنترل شده ای به منطقه تحت درمان منتقل می کند، بروز برخی عوارض اجتناب ناپذیر است و قبل از شروع درمان لازم است بیمار به طور کامل از این عوارض آگاهی پیدا کند. البته اغلب عوارض موقت هستند و حداکثر تا یک هفته پس از درمان بهبود پیدا می کنند. از شایع ترین عوارض مربوط به پلاسمای سرد عبارتند از:
• قرمزی پوست یا Erythema: به دلیل افزایش گردش خون برای رشد بافت سطحی و تولید کلاژن، ناحیه تحت درمان دچار قرمزی محسوسی می شود که طی چند روز پس از درمان و به تدریج برطرف می شود.
• التهاب: درمان با پلاسمای سرد منجر به تورم پوست می شود که ممکن است تا 24 ساعت ادامه پیدا کند.
• هایپرپیگمنتیشن Hyperpigmentation: این مسئله اغلب در روز سوم پس از درمان مشاهده می شود، اما پس از مدتی به تدریج بهبود پیدا کرده و پوست سالم ظاهر می شود.
اقدامات احتیاطی قبل از درمان
• بیمار لازم است 4 تا 6 هفته قبل از درمان با پلاسمای سرد از آفتاب گرفتن، اسپری های برنزه کننده، هر گونه تزریق برنزه کننده و استفاده از تخت های سولاریوم اجتناب کند.
• 2 تا 3 هفته قبل از درمان استفاده از بوتاکس و هر گونه فیلر ممنوع است.
• 3 ماه قبل از درمان با پلاسمای سرد، از استفاده از روش های دیگری مانند لیزر و یا لایه برداری شیمیایی اجتناب شود زیرا ممکن است اثربخشی پلاسما سرد کمتر شود.
• بیمار باید 2 تا 3 هفته قبل از انجام درمان پوست خود را آماده کرده و از ضد آفتاب دارای SPF حداقل 30 استفاده کند، به ویژه اگر پوست فرد به طور طبیعی تیره است.
• بیمار باید یک هفته قبل از درمان از مصرف رتینوئیدهای موضعی اجتناب کند.

اقدامات احتیاطی پس از درمان با پلاسما سرد

پس از اتمام درمان لازم است توصیه های به بیمار خود داشته باشید:
• بیمار باید تا مدتی صورت یا منطقه درمان شده با پلاسمای سرد را با آب سرد بشوید.
• آبرسانی و مرطوب کردن پوست پس از درمان ضروریست.
• مرطوب کردن و آبرسانی به پوست فراموش نشود.
• تا 3 ماه پس از درمان از قرار گرفتن در معرض مستقیم نور خورشید اجتناب شود و در صورت قرار گرفتن در محیط باز از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 استفاده شود. پوست پس از درمان با پلاسما سرد حساس می شود.
• از انجام تمرینات ورزشی سنگین، سونای خشک و سونای بخار اجتناب شود. افزایش گردش خون در صورت باعث سوزن سوزن شدن، خارش و قرمزی ناحیه تحت درمان می شود.
• تا 4 هفته پس از درمان از لایه برداری ناحیه درمان شده با پلاسمای سرد اجتناب شود.

موارد منع استفاده از پلاسمای سرد

پلاسمای سرد برای همه افراد گزینه درمانی مناسبی نیست، از جمله که دارای یکی از شرایط زیر هستند:
• دارای پوست تیره هستند (پلاسمای سرد برای افراد دارای پوست روشن و متوسط مناسب است)
• مبتلا به هایپرپیگمنتیشن Hyper-pigmentation
• پوست مستعد به اسکار
• آکنه های شدید
• لوپوس
• دارای ضربان ساز یا defibrillators در بدن خود هستند.
• مبلایان به دیابت
• افرادی که داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند.
• طی 2 تا 4 هفته قبل از درمان در معرض اشعه ماورا بنفش قرار گرفته اند.
• خانم های باردار و شیرده
• دچار عفونت های فعال پوستی هستند
• دچار زخم یا ضایعات پوستی باز هستند.
• مبتلل به بیماری های خود ایمنی هستند.
• مبتلایان به ویتیلیگو
• بیماران قلبی و عروقی
• سرطان پوست یا هر نوع سرطان دیگری
• داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند
• داروهای خوراکی یا موضعی برای آکنه مصرف می کنند (مانند Roaccutane)

مرتبط

مقاله مرتبط: پلاسما جت